Güney Fransa tatil gezimizin başlangıç noktası Marsilya…..
Farklı sitelerden okuyarak gittiğimiz bu şehir için genel kanı;çok beğenilmemiş ve hatta güvenlik sıkıntısından dolayı kalış hiç önerilmemiş şeklinde idi..Şehirler ve insanlar arasında farklı çekimler olduğunu düşünürüm her zaman,o yüzden bu tür yorumlardan etkilenmeden kişiler kendileri karar vermeliler bir şehri sevip sevemeyeceklerine.İki gece kaldık bu liman şehrinde ve bir gününü şehri gezerek bir gününü çevre köylerini gezerek geçirdik ve inanılmaz keyif aldık.
Gelelim şehrin genel özelliklerine;
Fransa’nın güney doğusunda bulunan, Bouches-du-Rhône ilinin ve Provence-Alpes-Côte d’Azur bölgesinin merkez şehri, 2009 nüfus sayımı’na göre 850.602 nüfusuyla Fransa’nın 2. en büyük kentidir.Avrupanın en büyük kara alanına sahip şehridir.Deniz kıyısı 57 km dir.Akdenizin en büyük ticaret limanı:240 m2 alan ile,Avrupanın da 4. büyük liman kentidir.
Kenevir üretiminde dünya da ilk sıralarda yer aldığı için yakın bir döneme kadar uyuşturucu ve bataklık şehri olarak adı anılmış.Güvenlikteki sıkıntıda buradan geliyor sanırım ama biz gece yarısı sokaklarında çok rahat dolaşabildik.Yinede siz özellikle kapkaççılara karşı çok dikkatli olun,bu kadar kişi boşuna uyarmamıştır diyorum.Çok farklı kültürleri barındırdığı için fransızlar buraya “Mars Gezegeni” adını takmışlar.Özellikle Cezayir kökenli kuzey Afrikalı insanlar çoğunlukta.. 
M.Ö 6.yy da 12 İyon şehrinden biri olan Phokaialıların İzmir yakınlarındaki Foçayı kaybettikten sonra eski limandan girerek burayı kurmuş.
2500 yıllık bir tarihe sahip olan şehir için tarihteki en anlamlı olayları; 1792 yılında,Fransa devrimi sırasında devrimci hükümeti savunmak için 500 kadar gönüllünün Paris e buradan yürümesi ve bu yürüyüş sırasında söyledikleri ‘devrim için toplanma çağrısı’ nın ileri ki yıllarda ‘Le Marseillaise’olarak bilinen Fransa ulusal marşı olarak kabul edilmesidir.Marşı gitmeden dinlemek isterseniz www.youtube.com/watch?v=eLRgAwGsE4c i tıklayabilirsiniz..biz merak etmiştik 😉
1996 dan beri Dünya su başkenti,
2013 de Avrupa kültür merkezi veee en çok ilginizi çekebilecek olanda 2016 Avrupa futbol şampionası burada planlanıyor…
Notr Dame de la Garde nin bahçesinde çekebildiğim kadarıyla “Velodrome Stadı”nı görüyorsunuz.Üzeri tamamen kapalı,67000 kişi kapasiteli ve içersinde mağazalar,otel ve spor kompleksleri bulunmaktadır.Musee Boutique de L’om-Om Müzesi ve Mağazası kompleksin içindedir.Efsanevi, yerel futbol takımının geçmişine ait izler bu müzede sergilenmektedir. Müze: stadyumun avlusu içinde, mal satan büyük mağazanın köşesindeki cam dolaplarda sergilenen objelerden oluşmaktadır. Burada, bazı kararmış kupalar, ünlü yıldızların formaları, kalecilerin eldivenleri ve ayak izleri görülebilir. Ayrıca, bulunan diğer hediyelik eşyalardan mutlaka bir şeyler bulup satın alabilirsiniz.
Ülkenin en büyük kruvaziyer limanı burada bulunmaktadır ki, bu limanın yıllık yolcu kapasitesi: 700.000 kişi kadardır.
İklimi ; Başlıkta belirttiğim gibi 300 gün güneşli ,yazın 25-26 derece ,kışın 12-15 derece civarında ısıya sahip.Biz Ağustos 15 gibi oradaydık püfür püfür esen harika bir hava vardı🌄
Neleriyle ünlü bu şehir derseniz ;lavanta tarlaları,zeytin yağlı sabunları,santon adını verdikleri el yapımı bibloları..
Nerelerden alış veriş yapalım??
Flea Market-Le Marche aux Puces:
Burası, şehrin bit pazarıdır. Burada: ağırlıklı olarak Arap meyve, sebzeleri ve el üretimi objeler satılmaktadır. Öte yandan buranın bir başka özelliği daha var. Ucuz pizza, kuskus, kahve, Kuzey Afrika pasta ürünleri ve kebap tatmak isterseniz, buradaki küçük yemek yerlerini denemeniz gerekir. Adres:130 Chemin de la Madrague-Ville, 13015
Santos Market-Foire aux Santons:
Burası Noel pazarıdır ve eski bir geçmişe sahiptir. Burada, ilk Noel pazarı, 1803 yılında açılmıştır. Burada: kil figürler satılıyor.Adres: Vieux-port, Quai des Belges, 13001
Craft Market-Les Artisanales du Vieux-Port:
Burada: özellikle Marsilya sabunu, provençal bal ve zeytin ve zeytin ürünleri bulup satın alabilirsiniz.
Fish Market-Marche aux Poissons:
Buradan, günlük taze balık satın almak mümkündür. Bunlar: beklerken sizin için temizleniyorlar. Ama, saat 13.30 da kapanıyor.
Ulaşım??
“Marseille Provence Airport” isimli havaalanı, şehir merkezine 30 km. uzaklıktadır .Havaalanından hareket eden otobüsler, yolcularını, şehir merkezindeki Saint Charles Tren Garına getirebiliyor. Buradan da, taksi yada metro ile, istediğiniz yere geçebilirsiniz. Otobüsler: 05.10-00.10 arasında, her 20 dakikada bir hareket ediyor. Yolculuk süresi, 25 dakika sürüyor ve ücreti, 8.50 euro imiş.
Havaalanı ile şehir merkezi arasında taksi tercih ederseniz, muhtemel ödeyeceğiniz ücret, gündüz için 40 euro, gece için ise 50 euromuş
Marsilya ile diğer bazı şehirler arasındaki, hızlı tren ile ulaşım süreleri : Marsilya-Lyon arası, 1 saat 50 dakika, Marsilya-Lille arası: 5 saat, 20 dakika, Marsilya-Bruxelles arası: 5 saat 20 dakika, Marsilya-Toulouse arası: 3 saat 20 dakika, Marsilya-Geneve arası: 4 saat 45 dakika,Marsilya-Nice 50 dk ve 17 euro
İki tane yer altı metro hattı var. Bu hatlarda: M1-Mavi çizgi: genellikle doğu-batı yönünde hareket eder. M2-Kırmızı çizgi ise, güneyden kuzeye çalışır. Her iki hatta Castellane bölgesinin güneyinde kesişir. Onlar üzerinde: 30 otobüs hattı ve iki tramvay hattı bulunmaktadır.
Metro, her gün: saat: 05.00-22.30 saatleri arasında faaliyettedir. Cumartesi-Pazar günleri, metro hattını: saat: 00.30 ile 05.00 arasında “fluobus” denilen sistem devralıyor.
Tramvaylar, her gün saat: 05.00-00.30 arasında faaliyet sürdürmektedir. Tek bilet alabildiğiniz gibi, 10 yolculuk için kart birde 3 günlük sınırsız kart da alabilirsiniz.
Alternatif olarak bisiklet de kiralayabilirsiniz
Şehri gezmek için “petit train” dedikleri mini trenleri de var.Bunlar mavi beyaz renkte olup,Marsilya üniforması renginde.Bu trenler ile Eski liman-Notr Dame de la Garde arasını gezebilirsiniz.1Özellikle Notr Dame de la Garde ye bununla çıkın yoksa grubu oraya tırmandırdığım için söylenenleri ki tahmin ediyorsunuzdur,sizde yanınızdakilerden duymak istemezsiniz.😜
Le grand tour; Bu üstü açık otobüs 1-1,5 saat süreli şehri gezdiriyor.Erişkin 18 euro,çocuklar için 9 euro.
Artık seçim size kalmış.Biz bunların hiç birini değil ;aslında araba kiraladık ama şehri yürüyerek dolaştık😍otopark ücretleri ve otoban geçiş ücretleri muazzam uçuk fiyatlı bahsetmeden edemeyeceğim.😁 otelin otoparkına günlük 35 euro ,otoban geçişleride 4 -15 euro gbi değişen fiyatlar ödedik..Otelden aldığımz haritada renkli hatlar işaretlenmiş ,bu hatları kaldırımlara da işlemişler.Takip ederek önemli noktalara ulaşabiliyorsunuz.Bu sistemleri çok etkiledi.
Şehir içi turlar dışında, feribotlarla Marsilya civarındaki plajlara gidebilirsiniz. “Cassis” ve “Calanques” ’e kalkan feribot turlarını var. Prado Sahil Parkı da deniz gezisi için bir başka alternatifiniz. Vapurlarla bu parka rahatlıkla gidebilirsiniz. Buralarda sörf dersleri alma imkânınız da var. Ayrıca parkta yer alan paten pistinde de hoşça vakit geçirebilirsiniz.
St.Charles Garı:
Tren garlarının yüksek bir mekana kurulabileceğini hiç düşünmemişsinizdir..Birçok Fransız filmine mekan olan bu yapı: şehrin yüksek tepelerinden birinin üzerine kurulmuştur. Garı, şehir merkezine bağlayan “Boulevard d’Athenes” caddesi üzerinde, alçalarak ilerleyen merdiven basamakları üzerinden, şehrin muhteşem manzarası izlenebilmektedir.Burası, şehrin ana tren istasyonudur. 1848 yılında hizmete açılmıştır.
Çatı bir kubbe çevresinde “U” şeklindedir. Küçük bir tepe üzerinde bulunan istasyon, anıtsal merdivenlerle şehir merkezine bağlanmıştır. Merdivenlerin iki yanında, heykeller bulunmaktadır. Bu heykellerde: Doğu ve Marsilya’nın Yunanca kökenlerini simgeleyen kadın figürleri bulunur. Merdivenler, ilk olarak 1925 yılında açılmış, ancak heykeller 1927 yılında tamamlanmış.
Günümüzde, bir çok çevredeki Fransız kasabasına buradan ulaşılmaktadır. Ayrıca, yüksek hızlı trenin güney ucu da buraya kadar uzatılmıştır. Hemen bitişiğindeki otobüs istasyonundan ise, yine çevredeki birçok yere ulaşım sağlanır.
Şehre trenle gelenleri şehir işte bu manzara ile karşılıyor
Festival Danse et des arts Multiples yani dans festivali bütün yaz devam ediyormuş fakat biz denk gelmedik..
Neler yenir,içilir buralarda??
Portakal esansı ile yapılan Navetta denilen kurabiyeleri var.Four des Navettes isimli fırından yemelisiniz. 232 yıllık bu fırın hala kurabiyelerinin sırrını açıklamamış..Beğendiniz mi diye sorarsanız bir parça tadımlık alın beğenirseniz devam edin diyeyim çünkü ben 4 kurabiyeyi 7 kişiye yediremedim😉
Marsoillotes dedikleri ballı,portakallı, anasonlu ve çikolata kaplamalı şeker ile
Callissons dedikleri tepesi şeker hamuru kendisi badem ezmesi olanların tadlarını beğendik✨
Pastis, bizim rakı gibi sulandırılarak içilen, ancak suyla karıştırıldığında hafif sarımtırak renk alan Fransız içkisi ya da rakısı var.İçimi cok hafif diyorlar ama rakıyla aram pek olmadığından ben denemedim.
Yemek kültürlerinin temelinde zeytinyağı ve sarımsak bulmakta.Baharatlı yemekler,balık,kabuklu deniz ürünlerini denemelisiniz.
Boullabaisse;Sarımsak ve safran sosla gelen balık çorbası;Miramar isimli limandaki restoran da yememizi önerenleri dinleyip gittik, kapalıydı sadece üzerinde ismi var, içi boştu.Soupe au pistou,pieds et pagues ve Marsilya pizzası da önerilen diğer lezzetler..
Nerelerde yiyelim?
Etkilenmediklerini söyleseler de İtalya havasını hissediyorsunuz.Akdeniz yemekleri ve deniz ürünleri bulabileceğiniz restaurantlar;
La Passerella; 52 rue Forniguer adresinde :+33 4 91 33 03 27 çok şirin bahçe içinde ,mutlaka rezervasyon yaptırın küçük bir mekan ve dolu oluyor.Muhteşem başlangıç ve sıcaklar..nefis şaraplar..özellikle kızarmış sebze tabağına bayıldık.Kış aylarında iseniz chateau la coste için.
“L’Epuisette”,Chez jeaneau,Chez Fonton bunlar öğlen kapalı,Le Confine,Pele Male,Au Vieux Clockser önerilen restaurantlardan bazıları… sadece lütfen gitmeden açık olup olmadıklarını teyit edin…
Genel tatil günleri: 25 Aralık noel 1 Ocak;yeni yıl 8Nisan;paskalya günü 1Mayıs;işçi bayramı 8Mayıs ;zafer günü 14 Temmuz ;milli bayram 11Kasım ;ateşkes günü mağazalar ve çoğu mekanlar bu günler kapalı aman dikkat!!
Mağaza ve dükkanlar genelde 10:00-19:00 arası açık olup zeytinyağlı sabunları alın diyorlar😊Bu sabunlar her ne kadar Marsilya sabunu olarak bilinse de ,bir zamanlar bu sabunların gemilerle “Halep” ten geldiği söylenmektedir.Dükkanlar öyle şirin ve rengarenk olunca zaten almadan duramıyorsunuz…
ARTIK Şehri gezmeye başlayalım…..
Şehir Vİeux-port denen eski bir limandan oluşuyor.Burası ve çevresi şehrin kalbini oluşturuyor.Suit Nova otel Marseille centle kaldığımız için yürüyerek Cathedrale de la Major den gezmeye başladık.
Esas olarak şehrin katedrali burasıdır.2’nci yüzyılda: Fransa’da inşa edilecek ilk katedral: Sainte Marie Majeure adıyla bilinir. Çünkü: kendini halka sevdirmeyi amaçlayan Prens Louis Napolyon Bonapart: Marsilya şehrinde böyle bir yapının yapılmasına karar verir. 1852 yılında katedralin yapımına başlandığında, aynı dönemde birçok yapı da, şehirde hızla yükselmeye başlar. Ancak: yapı için yeterli para bulunamaz ve yapı bitmeden mimar ölür. Bu kez işin başına, şehirdeki diğer birçok binada imzası bulunan mimar Henri Esperandieu geçer ve yapı 1893 yılında tamamlanarak, 1896 yılında kutsanır.
Bizans ve Gotik mimari stillerin karışımı olan yapı: bu görkemli dönemin refahını yansıtır. Kubbe: dünyanın en büyük altıncı kubbesidir ve yüksekliği 70 metredir. Uzunluk ise, 142 metredir. 3000 kişi kapasitelidir.
Evet, günümüzde, her yıl 15 Ağustos tarihinde, burada dini bir kutlama yapılmaktadır. Bu kutlamada “Meryem” in altın heykeli, tören alayı tarafından taşınır.
Limanın kuzeyinde Musee des de I’Europe et de la Mediterranee-MuCEM:
Müzenin ön kısmından liman girişi
Burası: Fort Saint Jean yanında; 17’nci yüzyıldan kalma bir site içinde: 2013 yılında açılan: Avrupa ve Akdeniz Uygarlıkları Müzesidir. Müze: Avrupa ve Akdeniz medeniyetlerine adanacaktır. Müze binası ise: mimar Rudy Ricciotti tarafından tasarlanmış olup “taş, rüzgar ve su” temaları işlenmiştir. Müze içinde: 500 koltuklu bir oditoryum, kitapçı ve restoran bulunmaktadır.
Kıyıdan yürüyerek limana doğru ilerliyoruz.Vieux port;
MÖ.600 yıllarından bu yana; şehrin doğal limanı olarak kullanılmıştır. Özellikle: şehir büyüdükçe, limanda önem kazanmış ve deniz halatının yapımında kullanılan “kenevir” üretimi artmıştır. 1800’lerin sonlarına gelindiğinde: Marsilya limanından, yıllık 1000 geminin geçtiği söyleniyor. Ancak: zamanla buhar; yelkenin yerini devralır. Bunun üzerine, bu liman çok sığ olduğundan (limanda denizin derinliği 6-20 metre arasındadır), buharlı gemilerin yanaşabilmesi için “La Joliette” bölgesindeki yeni rıhtım inşaatına başlanır. Yani, sonuç olarak, günümüzde, bu liman, yalnızca gezi tekneleri, yatlar için kullanılır olmuştur. 3500 yat kapasiteli ve 14 marina bulunan burada, ayrıca geleneksel balıkçı tekneleri ve diğer bir kısım küçük tekne barınmaktadır.
Fort Saint Jean
Eski Liman girişinde, Louis 14. tarafından, 1660 yılında inşa edilmiş: birbirinin karşısında bulunan kalelerdir. Kalelerin yapımında: imparator tarafından: kalelerin Marsilyalı isyancılara karşı değil, şehrin dışarıdan gelecek tehlikelere karşı savunulması için inşa edildiğini belirtmek üzere, toplar, içeriye değil, dışarıya doğru yerleştirilmiştir. Fransız Devrimi sırasında ise, kaleler: bir hapishane olarak kullanılmıştır.
Fort Saint Nicolas
Grand Theatre-Opera Binası:
Marsilyalılar: tiyatro ve operaya karşı hep bağlı olmuşlardır. Bu yüzden, şehrin çeşitli yerlerine, çeşitli tiyatrolar inşa edilmiştir. Ama: şehrin en büyük tiyatrosunun inşaatı; 1781 yılında başlamış ve 1787 yılında açılmıştır. Mimar: Benard’dır. Neo-klasik tarzda yapılan yapıyı: bir müzik ve dans tapınağı olarak tasarlamıştır. Devrimin ardından: birçok büyük opera sunumu olmuştur. Ayrıca: önemli opera eserleri Fransız prömiyeri, burada verilmektedir.
Ancak: 1919 yılındaki elektrik tesisatından çıkan bir yangında, tiyatro ve sahne tamamen yanarak yok olur, sadece temel duvarları ve sütunları kalır.
1921-1924 yılları arasında, Raymond Ebrard tarafından, bu kez, art-deco tarzında, Opera yeniden yapılır. 1800 seyirci kapasitelidir.
Tüm alanlarda, yaratıcı sanatçılar ve teknisyenler tarafından yapılan resim, heykel, mozaik ve ferforjeler kullanılır. Özellikle: sahne tarafında, heykeltıraş Antoine Bourdelle tarafından yapılan büyük bir friz ilgi çekmektedir.
Yapının ön tarafında bir yazı göreceksiniz ki bu yazının anlamını “Afrodit güzellik, Apollo ritim, Pallas denge, Dionysos hareket ve hayat”diye çevirdim ama grupta farklı yorumlar olmadı değil…😜
Palais du Pharo-Pharo Sarayı:
Açık denizden ayrılan koyun adı “Pharo” olarak geçmektedir. Koy üzerinde bulunan höyük, ilk olarak 14’ncü yüzyılda dikkat çekmiştir. Daha sonraki tarihi süreçte: Cumhurbaşkanı Louis-Napolyon, Eylül 1852 tarihinde, burayı ziyaret ettiğinde, “su kenarında bir ev olması” arzusunu dile getirir. Yılın sonunda, kendisinin ikameti için bir yer yapmak üzere, mimar Vaucher görevlendirilir. La Reserve ve Pharo: kendi adına, seçilen kendisine ait siteyi bağışlamaya karar verir ve bağış kabul edilir ve saray yapılır. Ancak: saray İmparator tarafından hiç kullanılmamıştır. Napolyon’un ölümü üzerine, İmparatoriçe Eugenie: sarayın tek sahibi olur ve sarayı şehre bağışlar. 1904 yılına gelindiğinde ise, yapı: Tıp Fakültesi haline dönüştürülür.
Bu yapı: olağanüstü konumu sayesinde, limana güzel bir görünüm kazandırmıştır. Ayrıca: yıllık 60.000 kişi kapasiteli bir konferans merkezi bulunmaktadır. 900 kişilik bir oditoryum, 1200 m. karelik sergi salonu, 500 m. karelik restoran bulunmaktadır.
Hotel de Ville-Belediye Binası:
Burası: 17’nci yüzyıldan kalma, Barok mimari özellikler taşıyan bir binadır. Eski limanın tam merkezindedir. 1943 yılındaki Alman işgali sırasında, nadiren zarar görmeden günümüze ulaşmıştır.
Yapılış amacı: denize bakan, ihtişamlı bir cephe oluşturmak ve üzerinde bulunan kraliyet makamını temsil eden gemi maketleriyle, kıyıda bir ihtişamlı yapı oluşturmaktır. Bina: Fransız Devrimi sırasında da yıkımdan kurtulmuştur. Yapı: 1948 yılında, Ulusal anıt ilan edilerek koruma altına alınmıştır.
La Canebiere Caddesi:
Şehrin eski bölgesinin tarihi bir sokağıdır ve 1 km uzunluğundadır ve ilk olarak 1666 yılında yapılmıştır. 1928 yılında ise: Eski Limana kadar uzatılmıştır. 1852-1870 yılları arasındaki dönemde: bu cadde, yoğun entelektüel ve iş faaliyetleri, kafeler ve yüksek sınıf otel ve mağazalarla dolmuştur. Özellikle: 1871-1940 yılları arasında caddenin güzelliği en üst düzeye ulaşmış ve dünya çapında tanınmış,
Marsilya ve limanın bir sembolü haline gelmiştir. Zaten, cadde üzerindeki bazı binalar da “Ulusal Miras” olarak kabul edilerek koruma altına alınmıştır. Fransız sömürgeleri: bağımsızlıklarını kazandıktan sonra, cadde üzerinde bulunan: büyük oteller ve kafeler kapatılır.
Bu sokak tarihi süreç içinde önemli bir yere sahiptir. 1934 yılında, Yugoslavya Kralı Alexander: burada öldürülmüş ve aynı saldırıda, Fransa Dışişleri Bakanı yaralanmıştır. 1938 yılında ise, yine burada bulunan “Galeries” mağazasında çıkan yangında 75 kişi ölmüştür.
Bu ilginç sokağın, Latincede isim karşılığı “kenevir/esrar” dır.
Bu cadde üzerinde yer alan ;Alla Turca Kafe:
Cadde üzerindeki ilk kafelerden biri: 1850 yılında; Prince de Beauvau sokağında oryantal gezginler için açılmıştır. Burası; şehirde, Türk, Çin ve Arap kültürleriyle olan bir bağlantı noktasıymış. Görkemli dekoru ve atmosferi, ziyaretçileri etkiliyormuş.
Hotel du Louvre et de la Paix;
Günümüzde burada bir mağaza bulunmaktadır. Yapının ön tarafında: 4 kıtayı temsilen anıtsal yapılmış zengin figürlerin bulunduğu bir giriş bulunuyor. Otel yapısında: 250 oda, 20 salon ve 2 restoran bulunmaktadır. Otel: Fransız Deniz Kuvvetleri tarafından 1941 yılında satın alınıncaya kadar otel olarak açık kalmıştır. Savaştan sonra, Deniz Kuvvetleri: kendi ofislerine döndüğünde ve 1977 yılında, bu odalar, resmi etkinlikler için kullanılmaya başlanmış. 1980 yılında, bina satılınca yapının sadece birkaç yeri sabit tutulmuş ve 1984 yılında, burada, günümüzde görülen mağaza açılmış.
Buraya yolunuz düşerse: yapının içinde, soldaki merdivenlerin ve mağazanın arka tarafındaki kapıların, Hotel du Louvre et de la Paix döneminden kaldığını görebilirsiniz.
L’hotel de Noailles:
62 la Canabiere Bu yapı: 1865 yılında, mimar Berengier tarafından tasarlanmıştır. Çok lüks bir otel olarak kullanılmış ve 1979 yılına kadar, birçok ünlü ve siyasetçiyi konuk etmiştir. Günümüzde, bina: polis merkezi olarak kullanılmakta
Saint-Victor Abbey:
Roma döneminden kalma eski bir manastırdır. Yerel ve aziz bir asker şehit olan “Victor” adına yapılmıştır. 1040 ve 1200 yılında yeniden inşa edilen yapıdan, günümüze kalan parçaları, 1934 yılında Papa tarafından küçük bir bazilika haline getirilmiştir. Ana sunak: 1040 yılında takdis edilmiş.. Tamamen Romanesk mimari tarzda inşa edilmiştir.
11 ile 18’nci yüzyıllar arasında: Katalonya denilen ve İtalya ile Akdeniz bölgesindeki birçok Hıristiyan üzerinde: Saint Victor’un etkisi görülür. Ancak: geçen zamanla, yavaş yavaş manastıra ilgi azalır ve 1739 yılında Papa’nın emriyle laikleştirme uygulanır. Fransız Devrimi sırasında ise, manastır: önce yem deposu, daha sonra hapishane ve kışla olarak kullanılır. Böylece yıkımı önlenir. Daha sonra ise, yeniden kilise olarak kullanılmaya başlanır ve 19’ncu yüzyılda restore edilir.
Burada, her yıl 2 Şubat günü, dini bir tören-kutlama yapılır.
Eski liman çevresinin dışına çıkarsak;
Phare de Sainte Marie:
Passe de la Joliette’nin kuzeyindedir. Deniz feneridir. Bulunduğu liman “Phare St Mary Limanı” olarak bilinir.
1855 yılında, yerel kireç taşından yapılmıştır ve 21.3 metre yüksekliktedir. Silindirik yapı, bir taban kaidesi üzerinde durmaktadır ve içinde: bir galeri ,yeşil metalik fener bulunmaktadır. Dış yüzeyi: boyanmamış beyaz taşlıdır.
1922 yılında elektrikli aydınlatma düzenine geçilen fener, günümüzde devre dışıdır.
La Vieille Charite Panier:
Bu önemli bina: Puget kardeşler tarafından tasarlanmıştır. Mimari açıdan önem kazanmaktadır. Başlangıçta imarethane olarak inşa edilen yapı, daha sonra ve günümüzde: Asya ve Afrika sanatı eserlerinin sergilendiği bir arkeoloji müzesi, kafeterya ve kitapçı olarak kullanılan bir galeriye ev sahipliği yapmaktadır.
Evet: bölgenin merkezindeki bina etkileyicidir. Merkezde bir şapel, çevresinde, üç katlı bir bina vardır. Merkezdeki bu şapel: 1679-1707 yılları arasında Pierre Puget tarafından inşa edilmiştir. Şapelin oval kubbesi: barok İtalyan mimari tarzının mükemmel bir örneği olarak görülmektedir. Cephesinde ise: yavrularını besleyen iki pelikan, çevresinde muhtaç çocuklar teması işlenmiştir.
Üç katlı binada, 17’nci yüzyılda dilenciler barınıyormuş. Çünkü: Marsilya Kent Konseyi: yoksulların barınması için bir yer ayırmaya karar vermiş ve yapı: 1749 yılında bitirilmiştir.
Burada: dilenci ve yoksulların barındırılması, yaklaşık bir yüzyıl boyunca sürmüştür.
19’ncu yüzyılda, Devrimden sonra burası çocuklar ve yaşlılar için bir bakım evi haline getirilmiştir. 1905 yılında, bina ordu tarafından işgal edilir ve daha sonraki süreçte ise, yine yoksullar için bir barınak olarak kullanılır. Yaz aylarında, Marsilya Açık Hava Festivali, burada yapılmaktadır. İçinde yer alan Akdeniz Arkeoloji Müzesi-MAAOA:Burada: Afrika sanatları, Pasifik Adaları, Kızıldereli kültürlerine ait objeler bulunur. Ayrıca: geçici sergi salonları bulunur. Müzede bulunan eski Mısır eserleri koleksiyonu, Fransa’da, Louvre Müzesinde bulunan koleksiyonun ardından en muhteşem ikinci koleksiyondur.Marsilya Uluslar arası Şiir Merkezi-CIPM:Bu merkezin tesisleri, buradadır.
Palais de la Bourse:
Burası: 19’ncu yüzyıldan kalma tarihi bir binadır ve 1599 yılında oluşturulan ve şehrin ticaret çıkarlarını savunmakla görevli ticaret odası olarak kurulmuştur. Yapı: 1860 yılında, Napoleon III’ün şehri ziyareti sırasında açılmıştır.
Günümüzde, burada: bir müze bulunuyor.Adı da;Musee de la Marine et de L’Economie de Marseille-Maritime Museum:Bu müze: Marsilya tarihinin denizcilik geçmişini, derinlemesine yansıtır. Müzenin büyük merkezi: Bourse salonu ve Ticaret Odası kenarı boyunca, iki uzun koridorda yer almaktadır.
Bu koridorlar boyunca: ülkemizde de tanınan “Jacques Cousteaiu” ile ilgili fotoğraflar ve objeler, 1930 yılına ait yelkenli ve buharlı gemiler, deniz haritaları, gravürler ve dalış ekipmanları görülür.Kompleksin içinde ayrıca
Mediterranee Moda Müzesi bulunur;1991 yılında mimar Jean Michel Wilmotte tarafından yenilenen bir binada bulunmaktadır. Müze: birçok bağış ile zenginleştirilmiştir. 400 kostümlük bir koleksiyona sahiptir. 1945 yılından günümüze kadar olan sürece ait moda panaroması sunan koleksiyonlar, iki eksen çevresinde düzenlenmiştir. Ayrıca, müze duvarları dışında da geçici sergiler düzenlenir. Evet, burada moda ve tasarımın tarihçesi sergileniyor.
Notre Dame de la Garde:
Kiliseye ulaşmak için: Vieux Limanından hareket eden turist trenine binebilirsiniz. Ayrıca otobüsler var. Öte yandan: buraya ulaşmak için uzun bir merdiven bulunan “Nouvelle” bölümünü de kullanmak mümkündür ki asla tavsiye etmem. Söylenenlere göre: güçlü hacılar, elleri ve dizleri üzerinde, bu merdivenlerden yukarı tırmanıyorlarmış,biz ayaklarımızla zorlandık😅
Şehre bakan büyük bir kilisedir. Öte yandan şehrin simgesidir ve özellikle geceleri, ışıklandırıldığında, koy üzerinde muhteşem bir görüntü verir.
Bu kilisede, eski balıkçılar teknelerini kutsuyorlarmış. Ayrıca: balıkçı eşleri, eşlerinin balığa çıktıklarında sağ-salim geri dönmeleri için buraya tırmanıp dua ediyorlarmış.
Günümüzde de, kilisenin çevresinde asılı, birçok küçük tekne modeli görebilirsiniz.
Yapı: eski limanın güneyinde: 150 metre yükseklikte, kalker bir kayalık üzerindedir. İlk olarak 1214 yılında yapılmıştır. Ancak: 1524 yılında, Kral V.Charles: şehri korumak için, burada bir kale yapılmasını emreder ve bir çalışma başlatılır. Bu çalışma sırasında, kale surları arasında, 1853 yılında bir bazilika da bulunur ve bazilika, 1864 yılında kutsanır.
Özellikle terasından, şehrin muhteşem panaromik manzarasını izlemeyi sakın unutmayın. Ancak: 14-15 Ağustos tarihinde buraya gitmenizi önermem, çünkü bu tarihlerde özel bir dini etkinlik düzenleniyor ve çok kalabalıktır.
Ön bahçeden şehrin manzarası ve Arka bahçesinden de tipik Marsilya evlerini görüyorsunuz
Palais Longchamp:
İsmine rağmen, burası bir saray değildir. Bu anıtsal bina 3 bölümden oluşmaktadır ve iki bölümünde, iki müze bulunmaktadır. Hemen arkada ise, yapıldığı dönemde yani 1864 yılında, dünyanın en büyüğü olma özelliği taşıyan planetaryum ve küçük bir gözlem evi bulunmaktadır.
Bölgeyi çevreleyen bahçe (Parc Longchamp) Fransa Kültür Bakanlığı tarafından, Fransa’nın en önemli bahçelerinden birisi olarak seçilmiş ve koruma altına alınmıştır.
Park alanında bulunan havuz: figürleriyle ilgi çekmektedir. Su: havuzlar ve gölet arasında, bir şelale gibi akar. Üzerinde ise: dört büyük boğa ve üç kadın heykeli bulunur. Anıtın kurulması nedenine gelince: bir dönem, şehirde büyük bir kuraklık yaşanır. Ardından, 1834 yılında kolera salgını başlar. Bunun üzerine, Durance nehrinden kanallarla şehre su getirilmesi çalışmaları başlar. Bu sırada: 1830 yıllarında, yeni ticaret yollarının açılması, Cezayir’in işgali ve diğer sömürge faaliyetleri başlamıştır. Sonuçta 15 yıllık bir süreçte, 18 su kemeri ve 80 km. lik su kanalları inşa edilir ve 1849 yılında açılır. Bunlar: 1970 yılına kadar, şehrin ekonomik büyüme ve refahının önünü açarlar. Bunun üzerine: bu durumu kutlamak için görkemli bir anıt yapılmasına karar verilir ve bu anıt tasarlanır.
Günümüzde: bir zamanlar burada açılan ve sonra kapatılan hayvanat bahçesine ait, hayvanların barındıkları pavyonları ve kafesleri de görebilirsiniz. Örneğin: oryantal zürafa evi, günümüzde çocuk tiyatrosu haline getirilmiştir. Her yıl “Temmuz” ayında, burada geleneksel “Beş kıtada Caz Festivali” etkinlikleri düzenlenir.
Musee des Beaux-Arts de Marseille:Palais Longchamp binasında bulunan müze: güzel sanatların sergilenmesi için kullanılmaktadır. Şehrin ana müzelerinden birisidir. 16 ile 19’ncu yüzyıllar arasındaki: resim, heykel ve çizimlere ait koleksiyonlar görülebilir.
Müzede bulunan eserlerden öne çıkanlar: Pierre Paul Puget ve Auguste Rodin tarafından yapılan heykellerdir.
Museum d’histoire Naturelle de Marseille-Doğa Tarihi Müzesi:Burası da: Palais Longchamp binası içindedir. Müzede: 85.000 civarında hayvansal örnek, 200.000 civarında botanik örnek ve 80.000 civarında fosil ve yine binlerce mineral ve 300 doldurulmuş hayvan örneği sergilenmektedir.
Bunlar: müze içinde bulunan 4 alanda sergileniyorlar. Müzede, ayrıca konferanslar ve geçici sergiler düzenleniyor.Musee Grobet-Labadie:Palais Longchamp karşısındadır. Burada: Avrupa kıtasındaki istisnai müzik aletleri koleksiyonu bulunmaktadır. 1919 yılında: Marsilyalı işadamı Alexandre Labadie’nin kızı Marie Grobet: aile sanat koleksiyonunu, şehre bağışlamış ve bunun üzerine, müzeye ismi verilmiştir. Müzenin daimi koleksiyonunda: ahşap oymalar, halılar, çini ve resimler de bulunmaktadır.
Les Docks de Marseille:
Docks: eskiden teknelerin yükleri için depo olarak kullanılmış, beş büyük binadır. Bunlar: rıhtım üzerindedirler. Gustave Desplaces tarafından, 1858-1863 yılları arasında yapılmışlardır. Şehirdeki ilk hidrolik asansörler, burada kullanılmıştır. Londra ve Liverpool şehirlerinden etkilenilmiştir.
Günümüzde, şehrin iş bölgesi olan “La Joliette” merkezinde bulunan bu depolar restore edilmiştir. Kapalı yüzme havuzları, zeminler, yürüyüş yolları, tepe aydınlatıcıları ve üst ofisler oluşturulmuştur.
Günümüzde, bu binalarda: yaklaşık 4000 kişiyi istihdam eden, 250 firma tarafından kullanılmaktadır. Çeşitli şirketler, restoranlar, bölgesel şubeler bulunur
Parc Borely:
Prado bölgesindedir.
Şehirdeki en çok ziyaret edilen, bir kamu parkıdır. 1775 yılında, mühendis ve mimar Embry tarafından inşa edilmiş ve Fransız Kültür Bakanlığı tarafından, koruma altına alınmıştır.
17 hektar büyüklüğündedir. 3 farklı bahçeden oluşmaktadır. Bir göl çevresindeki parkın, batı yönünde: bir İngiliz peyzaj bahçesi, heykeller, havuzlar, bir çağlayan ve oyun alanları görülür. Burada, aynı zamanda, Notre Dame de la Garde’nin bir minyatürü, bazilika bulunmaktadır. Parkın sokaklarında gül bahçeleri arasında dolaşmanın keyfini sürebilirsiniz. Sitenin diğer özellikleri: su, iskele, kafeterya ve restoranıdır. Ayrıca: çocuklar için iki oyun alanı bulunur.
Jardin de la Colline-Garden Hill Puget:
Rue Abbe’D’Assy blgesindedir.
1801 yılında, Marsilya şehrinde oluşturulan ilk kamu bahçesidir. Şehir surlarının güneyindeki sitede oluşturulmuştur
FRİOUL ADALARI:
Sahile yakın bu adalar: 1971 yılından bu yana Marsilya şehrine aittir ve 4 tanedir ve isimleri: Pomegues, Ratonneau, Tiboulen, Calanques. 1974 yılında: sahilde, küçük bir köy olan “Liman Frioul” kurulmuştur. Burada: birçok restoran bulunmaktadır ve çok sayıda ziyaretçi ağırlanmaktadır.
Adalar: plajları, kumlu dereleri ve etkileyici kayalıkları, güneş kalitesi, suyun berraklığı ile ilgi çekerler. Ayrıca: yine adalardaki nadir 350 civarında bitki türleri, adaların mikro klima özelliklerinin ürünüdür. Bunların yanında: adalardaki, bölgeye has “Mistral” rüzgarı güzel etkiler yaratır.
Adalar: tarih boyunca, Akdenizli denizciler, savaşçılar ve maceraperestler için durak olmuştur. Ratonneau adasındaki Caroline Hastanesi, sarı humma hastalarının tedavisi için yapılmıştır.
Adalarda plajların önem kazananları: Maison des Pilotes (kumluktur), le Havre de Morgiter (taşlık ve kayalıktır), Saint Esteve (kumluktur).
Gelelim, bu adaların en büyük özelliğine:IF adası(Château d’If
)
16’ncı yüzyıla kadar, ıssız bir ada ve balıkçılar için cennet olan bu bölgede: 1516 yılında, bölgeyi ziyaret eden kral François 1 tarafından, stratejik önemine atfen, bir kale inşa edilmesi gündeme gelir ve kale yapılır. Çok kısa bir süre içinde, kale amacını değiştirir ve bir hapishane olarak kullanılmaya başlanır. Hapishanede: isyancılar, haydutlar ve daha birçok insan, uzun tutukluluk süresi yaşarlar. 1689 yılına gelindiğinde ise, birçok “Protestan” bu ada kalede bulunan sağlıksız zindanlara topluca atılırlar. Ancak, ada kaledeki hapishanede, seçkin tutuklular için, özel şartlar ve yerler yaratılmıştır ve buranın en ünlü mahkumu “Alexander Dumas” dır ve ünlü eseri “Monte Cristo Kontu” nu: burada yazarak ölümsüzleştirir.
1848 yılına gelindiğinde ise, adadaki kale, hapishane özelliğini kaybeder ve 1890 yılında, halkın ziyaretine açılır. Evet, günümüzde bu ada kaleyi ziyaret etmek mümkündür, yolunuz düşer de giderseniz burada: bir zamanların ünlü konuklarına (Edmond Dantes, Monte Cristo gibi) ait kaldıkları ve yaşadıkları yerleri görebilirsiniz, hatta: bir hücre duvarı içinde açılmış delik, hala görülebilmektedir.
Chateau’dan buraya düzenli tekne servisleri var ve her yıl, ada kale yaklaşık 90.000 kişi tarafından ziyaret edilmektedir.
Marsilya bu kadar yeter diyelim ve diğer yazımda çevre köylerini yazacağım.Yinede hatalı veya eksik gördüğünüz yerleri ekleyip düzeltebilirim..sevgiyle kalın…
Marsilya ya çok yakın olduğu için Aix en Provece i görmeden gitmeyelim dedik. Marsilya gibi büyük bir şehrin , gürültülü havasından kaçmak isteyenler için 25 km gibi kısa bir mesafede böyle küçük ama sevimli bir yerleşim yeri müthiş şans. Bu arada küçük ama içinde 4 tane üniversite var , bundan daha güzel bir özellik olabilir mi? Tabi bu yüzden genç nüfus daha yoğun. Ama daha da güzeli dar sokaklar, birbirinden güzel binalar, çiçekli balkonlar, irili ufaklı meydanlar, her biri sanat eseri çeşmeler…kısacası ben buraya bayıldım.
Neredeyse tüm şehir, 67 yıllık ömrünün izlerini taşıyor. Emile Zola ile kır yürüyüşlerini burada yapıp, yaşlı annesini bu şehrin sokaklarında sırtında taşımış. Gömülü olduğu Saint-Pierre mezarlığı, yemeklerini yediği ve hala hizmet veren Cafe des Deux Garçons, ismini taşıyan caddede bulunan ve olduğu gibi korunan atölyesi görülebilir. İlham kaynakları olan Bibemus taş ocakları ile Sainte-Victoire Dağı da görülmeli.
Les Deux Garçons Cafe; burada bir şeyler içip dinlenebilirsiniz.
Bizde kenti gezmeye en büyük meydanın bulunduğu Rotonde bölgesinde ki en geniş bulvarı Mirabeau’dan başladık. Çeşmenin karşı köşesinde yer alan resmi turizm ofisinden ücretsiz olarak bir şehir haritası alabilirsiniz.Cours Mirabeau, çınar ağaçları ile süslü geniş bir bulvar.17. yy’da at arabalarının rahatlıkla geçebilmesi için yapılmış. 
Yine bu dönemde, bulvarın kenarına görkemli malikaneler ve şık binalar inşa edilmiş. Aix en Provence sakinleri bu binaların hemen girişinde bulunan kafelerde oturup sohbet ederlermiş. 17. yy’dan bu yana gelenek hiç değişmemiş. Bulvar boyunca sayısız kafe ve restorant bulunuyor. Bulvarın başından her saat başı kalkan küçük gezi trenleri var,tabi biz yürümeyi tercih ettik.
Ve en güzeli bizi bekleyen Aix provence pazarı idi.Tabiki kendimizi kaybedip ne bulursak tadına baktık. Calisson ve navettaları,yöresel ekmeklerini yedik,reçellerin tadına baktık,lavanta kokulu sabunlarımızı aldık. Renkli cıvıl cıvıl pazardan çıkıp ara sokaklarına daldık. Şık butiklerle dolu dar sokaklar birbirinden güzel meydanlara açılıyor. Tabi pazar günü olduğu için biz sadece dışardan seyredebildik 😢
Margues isimli ulusal denetim ofisi başkanı tarafından 1715-1742 yılları arasında inşa ettirilmiştir. Günümüzde müzik ve dans okulu olarak kullanılmaktadır.
1510 yılında yapılmış.1661 de buraya bazı evler ilave edilmiştir.
Entremont Oppidum denilen bölgede 1946 yılında yapılan kazılarda Cello Ligurya kabilesi tarafından MÖ 1. yy da yerleşim yeri olarak kullanıldığı anlaşılmış ve buradan çıkan heykel ve kabartmaları bu müzede bulabilirsiniz. Biz gittiğimizde içeride sergi vardı.
Vendome Dükü’nün aşığı için mimar Pavillion’a yaptırdığı aşk yuvası ilginizi çekebilir.
Adres: 10 Rue de la Masse, 13100 Ne kadar doğru bir iş yaptığımızı pizzalarımızı tadınca anladık ,üstüne üstlük ortalama 16 euro gibi uygun bir fiyat ödedik.
